منطقه آزاد تجاری و تشکیل بازار مشترک آفریقا

دکتر سید مهرداد سیادت نسب رایزن سابق بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در آفریقای جنوبی : امروزه همگرایی اقتصادی همزمان با جهانی شدن رونق گرفته و دولت های ملی به منطقه گرإیی و تشکیل ترتیبات منطقه ای روی آورده اند تا از این طریق اقتصاد خود را در مقابل مشکلات جهانی حفظ کنند و ارتقای سرمایه گذاری و رشد را در درون منطقه میسر سازند.

بدون تردید می توان گفت همگرایی اقتصادی می تواند به منافع بیشتر برای کشور‌های عضو منجر شده و زمینه توسعه روابط تجاری و در نتیجه افزایش اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی را فراهم نماید. از همین روی شاهد هستیم که کشورهای آفریقایی، همگرایی منطقه ای با هدف ارتقای آفریقا به سوی رشد و بهره گیری از منابع متنوع منطقه برای دستیابی به توسعه پایدار، از طریق صنعتی سازی و جلوگیری از خام فروشی و حرکت به سوی ایجاد ارزش افزوده، رشد اقتصادی، بهره وری و اشتغال زایی را در اولویت کاری خود قرار داده اند.

در همین راستا، کشورهای آفریقایی که با حضور رهبران ۲۶ کشور موافقتنامه تجارت آزاد را در سال 2015 در شرم الشیخ مصر با هدف تقویت بنیان تجارت در این قاره امضا کردند، در اجلاس سال 2019 سران کشورهای این قاره برای ایجاد یک منطقه آزاد تجاری با هدف انتفاع بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر در قالب 3.300 تریلیون دلار در نیجر در قالب AFCFTA به امضاء 45 کشور رسید و قرار است تا سال 2025 در سطح این قاره عملیاتی گردد.

تشکیل منطقه آزاد تجاری آفریقا

در واقع میتوان گفت تشکیل چنین منطقه آزاد تجاری که در سالهای پس از استقلال از موضوعات دیرین و مورد بحث کشورهای آفریقایی بوده و فرصت های قابل توجهی را در زمینه تجارت و سرمایه گذاری پیش روی کشورهای این قاره قرار می دهد، گامی بسیار بزرگ و ارزنده و نقطه عطفی در تاریخ آفریقاست که منجر به شکل گیری یک بازار مشترک و منطقه آزاد تجاری گردیده و حاکی از آن است که آفریقایی ها به این نتیجه رسیده اند که راه ماندن در اقتصاد جهان و تاثیرگذار بودن در تحولات اقتصادی و سیاسی در قرن 21 از طریق اتحاد، همکاری، همگرایی و هم افزایی است. شایان ذکر است بر اساس آمارهای موجود سهم قاره آفریقا از تجارت جهانی حدود سه درصد است و ایده تشکیل این منطقه تجارت آزاد، از لزوم افزایش تجارت داخلی بین کشورهای آفریقایی شکل گرفت که در حال حاضر زیر 15 درصد است، در حالیکه بعنوان مثال سهم تجارت درون منطقه ای بین اتحادیه اروپا حدود 60 درصد است.

نقش آفریقای جنوبی در شکل گیری منطقه آزاد تجاری

آفریقای جنوبی کشوری است که با توجه به سطح توسعه یافتگی و تنوع تولیدات صنعتی، کشاورزی و معدنی رقابت پذیر و صادراتی از بانیان و حامیان شکل گیری منطقه آزاد تجاری آفریقاست و امیدوار است از این طریق با کاهش و حذف تعرفه ها، ضمن افزایش حجم صادرات و نفوذ و رسوخ در بازار کشورهای آفریقایی، روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود را با کشورهای مذکور گسترش دهد و جایگاه خود بعنوان یک کشور پیشرو را در منطقه و جهان تحکیم بخشد.

منطقه آزاد تجاری ایران و آفریقا

لذا با توجه به اینکه امروزه پیوند رو به رشد اقتصاد کشورهای مختلف دنیا را در چارچوب افزایش چشمگیر حجم تجارت کالا و خدمات و نیز حجم بالای سرمایه‌گذاری خارجی بین کشورها میتوان مشاهده نمود،

می بایست در کنار موضوع تلاش برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، انعقاد موافقتنامه های تجارت ترجیحی و آزاد با سایر کشورها و بلوک های منطقه ای، بعنوان یک استراتژی تجاری بمنظور تسهیل در دسترسی به بازار در دستور کار قرار گیرد و در همین راستا موضوع موافقتنامه تجارت ترجیحی با منطقه تجارت آزاد آفریقا (که دارای مزیت رقابتی در حوزه های مختلف برای کار با آنها هستیم) از هم اکنون در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.